W ostatnich latach możemy zaobserwować znaczny wzrost występowania wad postawy u dzieci. Dzieci w wieku szkolnym codziennie pochylają się nad książkami i noszą ciężkie tornistry, nie zdając sobie sprawy z tego, że jest to spore wyzwanie dla ich kręgosłupa. Do tego dochodzi siedzący tryb życia, czyli spędzanie wolnego czasu przez komputerem bądź telefonem, co może doprowadzić do nieprawidłowych zmian w obrębie układu ruchowego, które później trzeba korygować latami. Lekarze są zgodni, co do tego, że większość kłopotów z kręgosłupem ma swój początek właśnie w wieku szkolnym. Jak zatem dbać o kręgosłup dziecka? Na co zwrócić szczególną uwagę? Co może doprowadzić do wady postawy? Na te oraz wiele innych pytań znajdziecie odpowiedź w poniższym artykule.
Zachęcaj swoje dziecko do aktywności
Nie jest tajemnicą, że kręgosłup lubi ruch. Kiedy dziecko spędza mniej więcej od 5 do 7 godzin dziennie w szkolnej ławce, to jego kręgosłup znajduje się w bezruchu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje, aby dzieci i młodzież w wieku od 5 do 17 lat przynajmniej przez 60 minut każdego dnia wykonywały ćwiczenia (np. skakanie, bieganie, chodzenie), które wzmocnią ich kości i mięśnie. Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia wad postawy i jest najlepszym działaniem prewencyjnym, którego nic nie jest w stanie zastąpić. Dlatego pamiętajmy, by zapewniać dzieciom odpowiednią ilość ruchu w postaci gier czy zabaw ruchowych – najlepiej na świeżym powietrzu. Warto również pomyśleć o zajęciach dodatkowych (piłka nożna, koszykówka, siatkówka), których wybór jest w zasadzie nieograniczony, a dzieci chętnie biorą w nich udział.
Stwórz odpowiednie miejsce do nauki
Kolejnym, równie istotnym czynnikiem dbania o kręgosłup dziecka, powinno być zapewnienie odpowiednich warunków do nauki (biurko, stół, krzesło). Wysokość biurka, jak i krzesła musi być dostosowana do wzrostu dziecka. Krzesło powinno charakteryzować wysokie oparcie, ponieważ wskazane jest, aby kręgosłup podparty był na całej długości. Istotna jest również postawa dziecka podczas nauki. W trakcie siedzenia pośladki powinny być dociśnięte do krzesła, kolana ułożone na wysokości bioder, a stopy oparte na podłożu i ustawione równolegle do siebie. Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy przy nauce, ale także odpoczynku, jest bardzo ważne. Nawyki odpowiednio wypracowane teraz, przyniosą korzyści w przyszłości.
Wybierz dobry tornister
Tornister, czy plecak powinien mieć usztywniony tył i szerokie, regulowane szelki. Po założeniu na plecy musi do nich przylegać. Poza tym należy zatroszczyć się o to, aby dziecko nosiło w nim jedynie niezbędne rzeczy. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Edukacji Narodowej, tornister szkolny nie powinien przekraczać 10%-15% wagi dziecka, dlatego tak istotne jest dobranie niezbędnego ekwipunku. Zbyt ciężki plecak może wywołać bolesne skurcze w mięśniach i stawach, a także bóle bioder i kolan. Noszenie nieodpowiednio dobranego plecaka wymusza nieprawidłową postawę – pochylanie sylwetki do przodu, a także bóle w okolicach barku.
Zadbaj o właściwą dietę dziecka
Dla zdrowia kręgosłupa kluczowa jest również dobrze zbilansowana dieta – bogata w witaminy oraz mikro- i makroelementy, które wspierają funkcjonowanie układu mięśniowo-szkieletowego. Jeśli prawidłowe nawyki żywieniowe nie są normą, to można je wprowadzać powoli, ale konsekwentnie. Należy wyeliminować różnego rodzaju przekąski (chipsy, paluszki, słodycze), zastępując je przekąskami owocowymi i warzywnymi. Nieocenione są również ryby, zwłaszcza morskie, zawierające najwięcej kwasów tłuszczowych omega-3, za sprawą których kości i stawy są bardziej sprawne i elastyczne. W codziennym jadłospisie powinny znaleźć się również produkty zawierające wapń: mleko, biały ser, masło, jogurt, ryby, jaja, warzywa i owoce oraz chude mięso. Pierwiastek ten jest jednym z najważniejszych elementów składowych naszego układu szkieletowego.
Obserwuj i na bieżąco rozwiązuj potencjalne problemy
Wczesne zauważenie złych wzorców ruchowych pozwoli zniwelować ryzyko rozwoju wad postawy i dolegliwości bólowych u dziecka. Dlatego tak istotne są działania profilaktyczne. To rodzice są pierwszymi osobami, które mogą wykryć nieprawidłowości w postawie swoich dzieci. Najczęściej jednak o wizycie u specjalisty decyduje pojawiający się ból kręgosłupa – a to już oznaka, że dzieje się coś niedobrego. Warto mieć na uwadze, że w zdecydowanej większości wadom postawy nie towarzyszą dokuczliwe dolegliwości i z tego też powodu pozostają one długo niezauważone. Samo rozpoznanie problemów nie jest wcale łatwe, dlatego najlepiej skonsultować się z ortopedą dziecięcym, który podpowie, jak skorygować postawę dziecka, ewentualnie zaproponuje ćwiczenia korekcyjne czy zajęcia rehabilitacyjne.
Przy zaawansowanych, często zaniedbanych skrzywieniach, konieczne może okazać się noszenie gorsetu ortopedycznego lub leczenie operacyjne. Aby jednak to rozpoznać, warto wykonać rezonans magnetyczny, który daje możliwość bezpiecznej oceny potencjalnych nieprawidłowości i patologii w układzie ruchowym dziecka. Jest to badanie w pełni bezpieczne i nieinwazyjne, które stosuje się w diagnostyce m.in. właśnie takich schorzeń. Powrót dzieci do szkoły po okresie wakacyjnym to odpowiedni czas, aby szczególnie zwrócić uwagę na odpowiednie nawyki i profilaktykę. To dobry moment, aby zgłosić się do lekarza specjalisty (ortopeda dziecięcy) czy wykonać badanie rezonansem magnetycznym, dzięki czemu będziemy mieli pewność, że zrobiliśmy wszystko, żeby nasze dziecko zachowało zdrowy kręgosłup na długie lata.
Już dziś zadbaj o swoje dziecko i zapewnij mu szczęśliwe dzieciństwo!