Bóle stawów i kości, trudności związane z poruszaniem zwykle wiążemy z podeszłym wiekiem i osobami starszymi. To jednak stereotypy, ponieważ wbrew przekonaniom, choroby reumatyczne dotykają również ludzi młodych, a także dzieci. W Polsce zmaga się z nimi około 9 mln osób, a na same tylko choroby zapalne tj. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, reumatoidalne zapalenie stawów, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów czy toczeń choruje nawet pół miliona Polaków, wśród których są także osoby między 30. a 50. rokiem życia.
Reumatyzm a choroby reumatyczne
Na wstępie trzeba wyjaśnić, że nie ma choroby zwanej reumatyzmem – tłumaczą specjaliści reumatologii Rex Medica Sport. Jakkolwiek mowa jest o bólu w obrębie stawów, co zwykle ma związek ze zmianami patologicznymi w jego obrębie oraz jego struktur, stany zapalne i zwyrodnienia odnoszą się do grupy schorzeń, która obejmuje 200 jednostek zwanych chorobami reumatycznymi. Najczęściej ich przyczyną są przeciwciała wytwarzane przez układ immunologiczny, skierowane przeciwko własnym tkankom.
Uszkadzając narząd ruchu i narządy wewnętrzne, choroby te skutecznie obniżają jakość życia, a zbyt późne rozpoznanie i podjęcie leczenia może niestety prowadzić do niepełnosprawności.
Na co zwrócić uwagę?
Wszystkim dolegliwościom reumatycznym towarzyszą zmiany zachodzące w tkance łącznej, czego objawem są stany zapalne i towarzyszący im ból stawów. Może on zniknąć samoistnie w ciągu kilku dni, nie mając związku z żadną chorobą. Może jednak być objawem takich schorzeń, jak toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów lub ZZSK, dlatego jeśli utrzymuje się dłużej, warto zwrócić uwagę na kilka charakterystycznych i towarzyszących mu symptomów, jakie są bezwzględnym wskazaniem do wizyty u lekarza:
- długo utrzymujący się ból mięśni i stawów, z którym wiąże się zesztywnienie i konieczność rozruszania miejsca, co zwykle ma miejsce zaraz po przebudzeniu i może potrwać naw
- et do godziny
- ograniczona ruchomość stawu, której towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie lub ocieplenie stawu
- ogólna utrata formy, zmęczenie, ból mięśni, tzw. objawy grypowe, którym może towarzyszyć gorączka i utrata apetytu
- nasilający się w ciągu dnia lub w nocy ból stawów, który może wybudzać ze snu
Najczęstsze choroby reumatyczne przed 50. rokiem życia
- Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS)
Najczęściej pojawia się u dzieci i młodzieży poniżej 16. r. ż., a typowym objawem jest zwykle ból jednego stawu, jego zesztywnienie i obrzęk. Choroba może atakować także narządy wewnętrzne.
- Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)
Atakuje głównie młode osoby między 16. a 30. r. ż., częściej mężczyzn niż kobiety. ZZSK jest chorobą przewlekłą, jaka obejmuje kręgosłup i stawy krzyżowo-biodrowe, a nieleczona, powoduje trwałe zesztywnienie kręgosłupa i otaczających tkanek.
- Toczeń
Zwykle choroba rozwija się w wieku 15-40 lat, w zdecydowanej większości u kobiet. Typowym objawem jest rumień obejmujący policzki i nos w kształcie motyla, przewlekłe zmęczenie, migreny i wypadanie włosów. Toczeń uszkadza narządy wewnętrzne, a jednym z jego najpoważniejszych skutków jest uszkodzenie nerek.
- Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Szacuje się, że na RZS choruje 1 na 100 osób między 30. a 50. r. ż. Choroba 3-krotnie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn i zwykle objawia się bólem i obrzękiem małych stawów rąk oraz stóp. Dolegliwości bólowe zwykle są symetryczne, a towarzyszy im poranna sztywność stawów.
- Łuszczycowe zapalenie stawów
W ⅓ przypadków choroba dotyczy chorych na łuszczycę, a pierwsze objawy występują około 30. r. ż. Zmiany skórne typowe dla łuszczycy w niektórych przypadkach mogą pojawić się nawet 10-20 lat przed stwierdzeniem nieprawidłowości w stawach. Choroba może przyspieszać rozwój miażdżycy i jej powikłań. Rozpoznanie łuszczycowego zapalenia stawów stawia dermatolog lub reumatolog.
Nie bagatelizuj objawów!
Często pomiędzy pierwszymi symptomami schorzenia a rozpoznaniem upływa nawet kilka lat, kiedy to mają miejsce już trwałe zmiany w narządzie ruchu lub w kręgosłupie. Dlatego każdy przewlekły ból należy konsultować ze specjalistą. Choroby reumatyczne są znakiem zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego w tkance łącznej – to poważne schorzenia – mówią reumatolodzy Rex Medica Sport. Ich przebieg może być wyniszczający dla organizmu i dramatycznie obniżyć poziom życia. Jak podkreślają, charakter leczenia powinien być interdyscyplinarny i kompleksowy, i – w zależności od rodzaju schorzenia – obejmować farmakoterapię, fizjoterapię, terapię zajęciową oraz psychoterapię.