Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety, w którym powinna ona dbać nie tylko o siebie, ale także o zdrowie rozwijającego się dziecka. Zdarzają się jednak sytuacje, że ciężarna musi poddać się badaniom obrazowym. Czy rezonans magnetyczny, czyli jedno z najdokładniejszych badań, jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i płodów?
Aby wyjaśnić, czy rezonans magnetyczny w ciąży jest bezpieczny, należy uświadomić sobie, na czym w ogóle polega to badanie. W uproszczeniu – w trakcie badania rezonansem magnetycznym wykorzystywane jest promieniowanie elektromagnetyczne. Urządzenie wytwarza pole magnetyczne o dużym nasileniu, które pobudza znajdujące się w ludzkim ciele protony wodoru. Emitowane przez nie fale są odbierane przez aparat, który następnie przekształca je na widoczne na monitorze obrazy. Co ważne, promieniowanie emitowane przez aparat do rezonansu posiada bardzo niskie częstotliwości, co oznacza, że nie jest w stanie uszkodzić żadnego wiązania chemicznego w ludzkim organizmie, a tym samym – zaburzyć funkcjonowania organizmu człowieka czy rozwoju płodu w ciele matki.
Rezonans magnetyczny w ciąży – kiedy warto?
Co do zasady, badaniem obrazowym pierwszego wyboru dla kobiet w ciąży nadal pozostaje USG, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Rezonans magnetyczny ustępuje mu jednak jedynie czasem oraz ilością poczynionych przez naukowców obserwacji. Ponieważ ze względów etycznych nigdy nie przeprowadzono dedykowanych eksperymentów na kobietach w ciąży, od lat zbierane są informacje o stanie zdrowia dzieci, które w trakcie rozwoju płodowego poddane były działaniu rezonansu magnetycznego. Zebrane parametry – zarówno anatomiczne, jak i fizjologiczne – dowodzą, że u potomstwa matek, które w trakcie ciąży poddały się rezonansowi magnetycznemu nie ma wyższych wskaźników występowania wad wrodzonych czy upośledzeń niż u dzieci matek, u których w ciąży nie przeprowadzono badania.
Kiedy więc rezonans w ciąży jest wskazany? Wykonuje się go w przypadkach:
- niejednoznacznych, trudnych do oceny wyników badania USG,
- obecności wad wrodzonych u rodzeństwa dziecka (w celu stwierdzenia ich ewentualnej obecności),
- wcześniejszych poronień u matki,
- konieczności bardzo dokładnego prenatalnego zobrazowania płodu.
Z kontrastem czy bez?
Inna kwestia to przeprowadzanie u kobiet w ciąży rezonansu magnetycznego z kontrastem, czyli środkiem, który zwiększa różnice kolorystyczne pomiędzy obrazowanymi tkankami i tym samym znacznie zwiększa jakość i dokładność uzyskiwanych obrazów. Większość środków kontrastowych zawiera w swoim składzie gadolin – metal, który może przeniknąć przez łożysko i kumulować się w organizmie płodu, a to z kolei może niekorzystnie wpływać na jego rozwój. Z tego względu rezonans magnetyczny w ciąży z użyciem kontrastu wykonuje się jedynie w ostateczności – gdy korzyści z jego przeprowadzenia są większe niż związane z tym zagrożenia. W takich sytuacjach czas badania skraca się do absolutnego minimum, a następnie ciężarne są proszone o odpowiednie nawodnienie organizmu, aby jak najszybciej wypłukać kontrast z organizmu.